Nöbetçi Eczaneler
Rotterdam’da uzun soluklu bir emeğin ürünü olan “Babam Misafir İşçiydi” (Mijn Vader Was een Gastarbeider ) adlı kitap, geçtiğimiz Salı günü görkemli bir törenle tanıtıldı. Kitap, 1960’lı ve 70’li yıllarda Hollanda’ya davetle gelen misafir işçilerin çocuklarıyla yapılan 20 söyleşiden oluşuyor. Bu eser, yalnızca kişisel hikâyeleri değil, aynı zamanda toplumsal belleğimizi diri tutacak çok katmanlı bir mirası da kayıt altına alıyor.
Rotterdam Belediyesi’nin mali desteğiyle ILIK Productions tarafından hazırlanan kitap, Rotterdam Belediye Sarayı’nın Kabul Salonu’nda düzenlenen törenle kamuoyuna sunuldu. Kitabın yayın yönetmeni ve proje lideri Ömer Hünkar Ilık, ilk nüshayı, kitabın da kahramanlarından biri olan Belediye Başkan Yardımcısı Fouzi Achbar’a takdim etti. Achbar konuşmasında, “Bu kitapla gurur duyuyorum; ikinci kuşağın Rotterdam’a katkısını görünür kılması çok kıymetli,” ifadelerini kullandı.
Törene, kitapta yer alan kişilerin yakınları, katkı sunan gazeteciler ve fotoğrafçılar, Rotterdam Belediyesi’nden temsilciler ve Rotterdam Kütüphanesi Müdürü katıldı. Duygusal anların yaşandığı törende, kitapta öyküsü yer alan dört kişi kısa konuşmalar yaparak hem geçmişin izlerini hem de bugünün gururunu paylaştı. Bazı anılar gözyaşlarıyla, bazıları ise büyük bir onurla dinlendi.
Kitapta yer alan portreler, sadece Türk ve Fas kökenli ailelerin değil; aynı zamanda İtalyan, Portekizli, Yeşil Burun Adalı (Kaapverdi) ve İspanyol kökenli misafir işçilerin çocuklarının öykülerini de kapsıyor. Zengin görsel içeriğiyle desteklenen kitap, aile albümlerinden alınan fotoğraflarla geçmişe ışık tutuyor.
Proje aylar süren titiz bir çalışmanın ürünü. Beş gazeteci ve beş fotoğrafçı, ikinci kuşağın öne çıkan temsilcileriyle birebir çalıştı. Polis, ordu, eğitim, sağlık, sanat, siyaset ve ticaret gibi alanlarda fark yaratmış kişilerin yaşam öyküleri, belgesel yapımcısı Özgür Canel’in düzenlemesiyle herkesin ilgisini çekebilecek akıcı ve dokunaklı bir dille kitaba dönüştü.
Ömer Hünkar Ilık, törende yaptığı konuşmada şu önemli sözleri dile getirdi:
“Bugün ilk nesilden geriye sadece bir avuç insan kaldı. Artık çoğu kendi hikâyesini anlatamıyor. Bu yüzden bu kitapta onların çocukları konuştu. Bu çocuklar hep buradaydı, ama çok az duydunuz onları. Artık onlar da anlatıyor. Bu kitap, sesi olmayan babalara ve kelimeleri bulan çocuklarına bir övgüdür.”
Kitapta anlatılan öyküler, iki dünya arasında büyüyen ikinci kuşağın yaşadığı zorluklara ve bu zorlukları aşarken gösterdikleri dirence odaklanıyor. Babaları hayal ettiklerinden farklı çıkan, çocukluğunu babasız geçiren, sokakta ailesini temsil etmek zorunda kalan bu gençler; bugün Rotterdam’ın kalbinde eğitimden sanata, sağlıktan siyasete kadar birçok alanda etkin roller üstleniyor. Ömer Ilık’ın da vurguladığı gibi, bu insanlar kökenlerine rağmen değil, kökenlerinin zenginliğinden güç alarak bugünkü yerlerini inşa ettiler.
Kitap sınırlı sayıda basıldı, ancak çok yakında Rotterdam’daki tüm kütüphanelerde erişime açılacak. İlgi duyanlar, kitabı kütüphanelerden temin ederek okuyabilirler.
Bu projeyle birlikte, daha önce Rotterdam’daki Misafir İşçi Anıtı (2023) ve İstanbul’daki Umuda Yolculuk Anıtı (2021) gibi sembol çalışmalara imza atan Ömer Hünkar Ilık ve koordinatör Zeki Baran, göç tarihine anlamlı bir eser daha kazandırmış oldular. Bu kitap, sadece geçmişe değil, bugüne ve geleceğe de sesleniyor. Özellikle toplumsal kutuplaşmanın yoğunlaştığı günümüzde, “Babam Misafir İşçiydi” kitabı güçlü bir karşı ses olarak yükseliyor:
