Rusya, Ukrayna tahılının dışsatımının önünü açan Tahıl Koridoru Anlaşmasını sonlandırdığını duyurdu.

Kremlin, Rusya’nın taleplerinin karşılanması durumunda tekrar anlaşmaya döneceklerini bildirdi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Karadeniz anlaşmasının Rusya ile ilgili kısmı uygulandığında, Rusya derhal anlaşmanın uygulanmasına geri dönecektir” dedi.

Euromews’in haberine göre Rusya, anlaşmanın bittiğini Ukrayna’ya Belarus’taki büyükelçisi aracılığıyla bildirdi.

Moskova’nın Belarus Büyükelçisi Boris Gryzlov, elçilikten Ukrayna’ya diplomatik kanallar aracılığıyla bir nota gönderildiğini ve anlaşmanın 18 Temmuz’dan itibaren feshedileceğini söyledi.

Almanya, Moskova’ya anlaşmanın uzatılması çağrısında bulundu.

Erdoğan: Putin ile görüşeceğim

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, anlaşmanın devamı için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşeceğini söyledi.

Körfez turu öncesinde açıklama yapan Erdoğan, “Bugün yapılan açıklamaya rağmen Rusya Devlet Başkanı dostum Putin’in insani köprünün devamını istediğine inanıyorum.” dedi.

Bu konuda diplomatik girişimleri yoğunlaştırdıklarını belirten Erdoğan, “Dışişleri Bakanım, muhatabıyla görüşmelerini yapacak. Seyahatten döner dönmez Sayın Putin’le görüşme yapacağım. Ağustos ayında bir araya geldiğimizde tüm bu gelişmeleri ele alacağız.” diye konuştu.

Türkiye’nin arabuluculuğunda varılan anlaşmanın süresi bu gece yarısı itibari ile sona eriyor.

Anlaşma kapsamında Ukrayna tarafından yaklaşık 33 milyon ton mısır, buğday ve diğer tahıl türleri yurt dışına ihraç edildi.

Ukrayna ve Rusya dünyanın en büyük tahıl ihracatçıları arasında yer alıyor.

Rusya’nın eleştirisi

Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’nın ülkesiyle ilgili kısmının uygulanmadığını belirten Rusya, yoksul ülkelere yeterince tahıl ulaşmadığı eleştirisi yapıyor.

Türkiye’nin arabuluculuğunda geçtiğimiz yıl imzalanan Tahıl Koridoru Anlaşması ile eş zamanlı olarak Batı’nın yaptırım uyguladığı Rusya’dan gelen gıda ve gübrenin geçişi kolaylaştırıldı.

Moskova yönetimi, nakliye ve sigorta konusundaki kısıtlamaların, küresel gıda zinciri için de kritik öneme sahip gıda ve gübre ihracatını engellediğini savunuyor. Ancak analistler ve ihracat verilerine göre, Rusya, rekor miktarda buğday sevk etti ve gübre akışı da devam etti.

Anlaşma geçtiğimiz mayıs ayında 60 günlüğüne yenilendi. Ancak son aylarda, sevk edilen gıda miktarı ve Ukrayna’dan ayrılan gemi sayısı düştü.

Bu arada, Rusya’nın buğday sevkiyatları tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. ABD Tarım Bakanlığı’nın tahminlerine göre, 2022-2023 ticaret yılında 45,5 milyon metrik ton buğday ihraç eden Rusya’nın 2023-2024 yıllarında 47,5 milyon metrik tonluk bir rekor daha kırması bekleniyor.

“Kritik öneme sahip”

Uzmanlar anlaşmanın sonlanmasının risklerine dikkat çekiyor. İsviçre’deki St Gallen Üniversitesi’nde uluslararası ticaret ve ekonomik kalkınma profesörü Simon Evenett, “Karadeniz anlaşması birçok ülkenin gıda güvenliği için kesinlikle kritik öneme sahip. Bu anlaşmanın kaybedilmesi yüksek borç seviyeleri ve iklimsel etkilerle karşı karşıya olan ülkelerin sorunlarını daha da arttıracak” dedi.

Evenett, yükselen faiz oranlarının ve zayıflayan para birimlerinin “birçok gelişmekte olan ülkenin küresel piyasalardaki dolar alımlarını finanse etmesini zorlaştırdığının” altını çizdi.

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), 45 ülkenin dışarıdan gıda yardımına ihtiyacı olduğunu, yüksek yerel gıda fiyatlarının bu yerlerdeki “endişe verici düzeydeki açlığın itici gücü” olduğunu belirtti.