0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

mRNA aşıları, corona virüs ile birlikte yaşamımıza girdi. İlk günden beri bir çok yönüyle konuşulurken, asıl komplo teorisyenlerin de yoğun ilgisini çekti.

Konuya ilişkin tr.euronews’de yayınlanan yazı hem akla takılan bir çok soruyu yanıtlayacak, hem de ne olduğu konusunda akla takılan sorulara karşılık olacak.

Yazı şöyle:

Bazı Covid-19 aşıları mRNA aşıları olarak biliniyor ve bağışıklık tepkisini tetiklemek için genetik bir materyal olan ‘haberci RNA’ molekülü kullanıyorlar. Peki nedir bu tam olarak, hücrelerimizdeki DNA ile nasıl etkileşime girer ve endişelenmeli miyiz?

Haberci RNA (mRNA), tüm canlı hücrelerde bulunuyor. mRNA’lar kromozomlarımızdaki DNA ile ihtiyaç duyduğumuz proteinleri üreten hücresel mekanizma arasında kimyasal aracılar olarak hareket ediyor. Proteinleri bir araya getirmek için ihtiyaç duyulan talimatları iletiyorlar.

Ne var ki, mRNA ve DNA aynı şeyler değil ve mRNA’lar genetik kodumuzu değiştirmek için DNA’mızla birleşemez. Aynı zamanda nispeten kırılgan bir yapıya sahip oldukları için hücrenin içinde en fazla 72 saat bozulup çözülmeden kalabiliyorlar. mRNA aşılarının çok düşük sıcaklıklarda muhafaza edilmesinin sebebi bu.

Soğuk algınlığına neden olanlar gibi nispeten zararsız virüsler de dahil olmak üzere bir virüs ile enfekte olduğumuzda, bu istilacılar kendi genetik materyallerini hücrelerimize enjekte ederek mRNA parçalarını protein üretim makinemize gönderilmesini sağlıyorlar. Bunu yaparak yeni virütik partiküller oluşturmasını ve yayılmasını sağlıyorlar.

mRNA aşıları oldukça yeni bir teknoloji olmasına rağmen, virüslerin milyarlarca yıldır kullandığı prensibe dayanıyor.

DNA’yı etkileyen virüsler mevcut

Çok nadir virüsler kendi genetik materyallerini direk olarak insan DNA’sına entegre edebiliyor. Örneğin HIV virüsü. Ancak HIV bunu taşıdığı özel enzimlerle yapabiliyor. mRNA aşılarında bu türden enzimler yer almıyor. Dolayısıyla DNA’nızı etkileme gibi bir olasılık yok.

Covid-19 için geliştirilen RNA aşılarının tümü, aynı proteini yapmak için talimatlar sağlıyor: koronavirüs “spike” proteini. Klinik öncesi çalışmalar, bunun yüksek derecede immünojenik olduğunu gösterdi, yani bağışıklık hücrelerimiz bu proteinle karşılaşırsa, gelecekte Covid-19 hastalığına karşı güçlü bir koruma ile yanıt verecekleri anlamına geliyor.

mRNA aşısı için bilim insanları biyolojik değil sentetik bir mRNA oluşturdu. Bu sentetik mRNA dizilimi üzerinde de spike proteini kodlu. Sentetik mRNA da yağ parselleri içerisine konuldu ki hücre duvarını kolay şekilde geçebilsin. Hücrelerin duvarları da aynı türden materyalden oluştuğu için bu yöntem seçildi.

Hücrenin içine girdikten sonra, mRNA, hücreyi dolduran jel benzeri sitoplazmada bulunan protein üretme makinesi ile temas ediyor ancak kromozomlarımızın depolandığı çekirdeğe giremiyor.

İnsanlarda onaylanan ilk mRNA aşısı

Pfizer/BioNTech aşısı insanlar üzerinde kullanılmak için onaylanmış ilk mRNA aşısı olarak tarihe geçse de altında yatan teknoloji ve araştırma son 20 yıldır devam ediyordu. Şimdiye kadar hiç kullanılmamış olması nedeniyle insanlarda endişe ve kuşku yaratması normal.

İnsanlar ilk önceleri canlı mikrop ve virüslerin zayıflatılmış hallerinin vücuda enjekte edilmesine de kuşkuyla yaklaşmıştı.