Nöbetçi Eczaneler
Rakip teknoloji milyarderleri Jeff Bezos ve Elon Musk’ın uzay firmaları 16 Ocak’ta yenilikçi roketlerini fırlattı. Bezos’un şirketi Blue Origin başarılı bir fırlatma gerçekleştirirken, Musk’ın Starship roketi parçalandı.
Euronews’in haberine göre, Blue Origin’in New Glenn roketi ilk kez utkuyla yörüngeye ulaşırken, SpaceX’in Starship’i Atlantik Okyanusu üzerinde alev aldı.
Peki bu son gelişmeler, uzay endüstrisinin geleceği için ne anlama geliyor? Uzmanlar, SpaceX’in hakimiyetinin tehdit altında olduğunu kabul ederken, yeni uzay yarışında tablo göründüğünden daha karmaşık.
‘New Glenn yeni bir fırsat’
New Glenn’in fırlatılışı, onlarca yıllık geliştirme süreci ve sayısız gecikmeyle aksaklıktan sonra nihayet başarılı oldu. Roket, uydularını Dünya yörüngesine fırlatmak isteyen hükümetler ve şirketler için vazgeçilmez araç olan SpaceX’in daha küçük Falcon 9 roketinin yaklaşık iki katı kütle taşıyabilir. Ayrıca SpaceX’in ticari operasyondaki mevcut en iyi roketi olan Falcon Heavy’nin yeteneklerini de aşabilir.
Bu, hem uzaya gözünü diken müşteri sayısını artırabilir hem de fiyatları düşürebilir. Uzay endüstrisinde bağımsız danışman Laura Forcyzk, “Falcon dünyanın işgücü konumunda ve şimdi New Glenn başka bir fırsat sunuyor,” dedi.
New Scientist’e konuşan Forcyzk, “Şu anda Falcon’a yetişemeyeceği kadar fazla talep var,” ifadelerini kullandı.
“SpaceX’in bu kadar kar etmesinin nedenlerinden biri de kendi fiyatlarını belirleyebilmesi.”
Öte yandan Blue Origin için çalışan bir rokete sahip olmak yeterli değil; müşterileri çekmek için yeterince sık fırlatma yapması da da gerekiyor. SpaceX’in bu konuda halihazırda büyük bir avantajı var. Zira İngiltere Uzay Ajansı’ndan Matt Archer’a göre şirket son 10 yılda 400’den fazla uçuş gerçekleştirdi.
Blue Origin’in bu yıl altı ila sekiz fırlatma gerçekleştirmeyi hedeflediği belirtiliyor. Bu aslında SpaceX’in fırlatma penceresinden çok daha dar. Nitekim Musk’ın uzay firması 2024’te 133 fırlatma gerçekleştirdi.
Forcyzk, Blue Origin’in SpaceX’i yakalayıp yakalayamayacağının şirketin iç motivasyonlarına bağlı olduğunu da belirtti.
“Blue Origin’e yöneltilen eleştirilerden biri, önceki CEO döneminde ticari hizmetlere odaklanan ve SpaceX ile pazar payı için rekabet eden bir şirket olmaktan ziyade daha çok bir Ar-Ge şirketi gibi faaliyet göstermeleriydi.”
Ay görevleri için iki önemli şirket
SpaceX, yeniden kullanılabilir Starship roketinin güvenilirliğini kanıtlayabilirse NASA, Artemis programının bir parçası olarak astronotları aya indirmek için Starship’e güvenebilir.
Ancak Blue Origin de NASA tarafından Ay’a iniş görevlerinde başvurulacak şirketlerden biri. Şirket bu görevde başlangıçta mürettebatsız uzay aracıyla yer alacak.
NASA’nın Blue Moon Ay iniş aracının prototip bir versiyonu mart ayında New Glenn roketiyle havalanacak. Ayrıca NASA’nın Mars’a bir sonda fırlatmak için de Blue Origin’e başvurması bekleniyor.
Forcyzk, “New Glenn’in Ay atmosferine ve Ay yüzeyine fırlatılabilme yeteneğini göstermesi, Starship ile doğrudan rekabete yol açacaktır,” sözlerini kullandı.