Nöbetçi Eczaneler
Günümüzde sosyal medyanın gücü her geçen gün artıyor. Artık politikacılar, sanatçılar, sivil toplum örgütleri, diğer toplum sözcüleri iletilerini sosyal medyadan yayımlamayı yeğliyorlar. Euronews, sosyal medya üzerinden propaganda yaymak için ne yapılmasını, nelere uyulması gerektiği konusunu gündemine taşıdı. Şu habere yer verdi:
WhatsApp ve Telegram gibi popüler mesajlaşma uygulamalarının siyasi propaganda yaymak da dahil olmak üzere siyaset alanında giderek daha fazla kullanılabileceği belirtildi.
New York Üniversitesi’nden (NYU) araştırmacılar dokuz ülkede 4.500 mesajlaşma uygulaması kullanıcısıyla anket yaptı. Siyasi aktörlerin kamuoyunu manipüle etmek için WhatsApp ve Telegram gibi platformları nasıl kullandığını öğrenmek için 17 ülkedeki siyasi stratejistlerle görüştü.
Rapora göre, ankete katılan kullanıcıların yüzde 62’si bu uygulamalar üzerinden siyasi içerikli mesajlar edindiğini belirtti. Bu mesajların yüzde 55’inin ise tanımadıkları kişilerden geldiği vurgulandı.
Rapora göre bunun nedeni WhatsApp, Viber ve Telegram gibi platformların diğer sosyal medya platformlarının sahip olduğu “geleneksel içerik denetleme mekanizmalarının çoğundan yoksun” olması ve dezenformasyonu güçlendiren özelliklerden para kazanması.
Raporda, “Bazı mesajlaşma uygulamaları kendilerini sevdikleri kişiler arasında güvenli ve özel iletişim için tasarlanmış platformlar olarak sunarken, geniş ölçekli erişim ve mesaj viralliği sağlayan özellikler aracılığıyla ürünlerinden para kazanıyor,” denildi.
Ücretli özellikler dezenformasyona yönelik hedef kitleyi artırıyor
Rapora göre siyasi aktörler daha fazla kişiye erişebilmek için bu mesajlaşma uygulamalarının ücretli özelliklerini kullanıyor.
Rapora göre WhatsApp’ın İş Platformu abonelere doğrulama, otomatik mesajlaşma ve içeriklerini güçlendiren sınırsız müşteri erişimi için “yeşil tik” sunuyor.
Uygulamanın SSS bölümüne göre, WhatsApp kullanıcılarının ücretli işletmelerden mesaj almak isteyip istemediklerine karar vermeleri için bir “opt-in” özelliği de var.
WhatsApp’ın mesajlaşma politikası, devlet kurumlarının platformlarını kullanmasına izin verildiğini, ancak siyasi partilerin, politikacıların ve siyasi kampanyaların kullanılamayacağını söylüyor. Ayrıca araştırmacılara, politikalarının ihlal edilmediğinden emin olmak için seçimler sırasında “ek kaynaklar” devreye soktuklarını belirtiyor.
Ancak rapor, bazı kullanıcıların aktörleri taklit ederek ya da sahte işletme adları oluşturarak, X’te doğrulanarak ve daha sonra WhatsApp işletme hizmetleri için kanıt olarak kullanarak geçici çözümler geliştirdiğini açıklıyor.
Uygulamanın web sitesine göre Viber da benzer bir şekilde çalışıyor ve kullanıcılar mesaj almayı durdurmak için bir ayarı devre dışı bırakabiliyor.
Rapor, Ukrayna’da siyasi danışmanların bir mesajlaşma “ortağı” veya satıcısı aracılığıyla doğrulanmış Viber hesapları aldığı geçici çözüm buldu.
Rapora göre Ukraynalı aktörler daha sonra sosyal medya kampanyaları başlatarak kullanıcılardan QR kodları kullanarak posta listelerine abone olmalarını istiyor ve bu da insanları bilmeden gruplarından iletişim almaya yönlendiriyor.
Telegram’da herhangi bir kullanıcıotomatik mesajlar, hızlı yanıtlar, profil rozetleri ve sohbet robotu desteği gibi birçok ek özellik için ayda 5 euro’nun altında ödeme yapabilir.
NYU raporuna göre bu durum, siyasi ajanların doğrulanmaya gerek kalmadan Telegram’da “resmi” hesaplar olarak geçmesine olanak sağlıyor.
Telegram ayrıca, uygulamanın her ay yaklaşık 1 trilyon görüntüleme oluşturduğunu söylediği yüksek abone kanallarında herkesin reklam yerleşimleri satın almasına izin veriyor.
Viber’ın ana şirketi Rakuten, Euronews Next’e gönderdiği açıklamada, politikalarının ve özelliklerinin, uygulamalarında “hangi içeriğe güvenecekleri ve etkileşimde bulunacakları konusunda bilinçli kararlar vermelerine yardımcı olduğunu” söyledi.
Açıklamada, “Kullanıcılarımızı düşünerek uygulamamızı geliştirmeye ve politikalarımızı uygulamaya devam ediyoruz,” denildi.
Euronews Next, WhatsApp’ın arkasındaki şirket Meta’ya ve Telegram’a yorum için ulaştı ancak bir yanıt alamadı.
Platformlar da dezenformasyonu güçlendiriyor
Raporda, bu mesajlaşma uygulamalarının ücretli özelliklerinin uzun süredir devam eden dezenformasyon tekniklerini güçlendirdiği belirtildi.
Rapora göre, bir mesajı yaymanın ilk adımı sosyal medya kanallarında önceden var olan gruplar oluşturmak ya da bu gruplara sızmak. Viber bir topluluk ya da kanaldaki katılımcı sayısını sınırlamadığı için bu stratejilerine “doğrudan hizmet etmektedir” denildi.
Raporda, sızdıkları gruplar apolitik olarak kabul edilse bile, propagandacıların “yankı uyandırması muhtemel siyasi mesajlar oluşturmak için üyelerin belirttikleri ilgi alanlarından yararlandıkları” belirtildi.
Rapora göre grup üyeleri bazen “sock puppet” hesaplar, yani kötü niyetli kişiler tarafından “belirli bir bakış açısına sahip” bir kişi ya da işletmeyi temsil etmek üzere üretilmiş sahte profiller olabiliyor.
Bu sosyal medyada yaygın bir dezenformasyon taktiği olsa da, bu hesaplar mesajlaşma uygulamalarında “daha fazla belirsizliğe” sahip oldukları için “tartışmasız daha sorunlu.”
Propagandacılar aynı mesajı aynı anda birden fazla sosyal medya kanalında yayınlayarak çapraz paylaşım da yapabilirler.
Örneğin Telegram’da kullanıcılar, X’e içerik paylaşmayı otomatik hale getiren botlar oluşturuyor. ShareChat adlı bir başka Hintli uygulama, kullanıcıların Telegram içeriğini WhatsApp’ta ve Facebook ve Instagram gibi Meta’ya ait diğer platformlarda çapraz yayınlamasına olanak tanıyor.
Rapora göre, tüm bu taktiklerin bir araya getirilmesi, araştırmacıların “geri bildirim döngüleri” olarak adlandırdığı ve aynı içeriğin “platform ekosisteminin farklı bölümlerinde ortaya çıkmaya” devam ettiği bir durum yaratıyor.
Mesajlaşma uygulamaları için öneriler
Araştırmacılar, bu uygulamalar için bir zorluğun, şifrelemenin propagandacılar tarafından gizlenmek için kullanılabilmesine rağmen, “gözetim riski altındaki” aktivistler için değerli olabileceğini söylüyor.
Bu durumu göz önünde bulunduran yazarlar, mesajlaşma uygulaması şirketlerine hesap oluşturma limitleri ve ticari hesaplar için daha güçlü inceleme gibi uzun bir öneri listesi sunuyor.
Rapor, politika yapıcılar için şifreli mesajlaşma platformlarının mevcut düzenlemelere dahil edilmesini ancak bu düzenlemelerin zayıflatılmamasını öneriyor.
Raporda, İnsan hakları savunucuları ve toplum için şifreli mesajlaşmanın değeri, şifreli sohbet uygulamalarındaki dezenformasyon tehdidini genel anlamda aşıyor,” ifadesine yer verildi.
Bunu yapmanın bir yolu, şirketleri, politikalarının ve uygulama sistemlerinin dezenformasyonla mücadelede nasıl işlediğine dair içerikten bağımsız bilgileri açıklamaya zorlamak.