AKP Genel Başkanı- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Merkez Bankasının rezervleri ile ilgili açıklamaları sürerken, ekonomistlerin de sordukları sorular oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan o açıklamalarında şu sözlere yer verdi:
“Uluslararası rezervlerimiz de belirgin bir şekilde artıyor. Geçen seneyi 93,3 milyar dolarla kapattığımız döviz rezervlerimiz, -özellikle ana muhalefet ve diğer muhalefet, hepsi buraya çok dikkat etmesi lazım- 27 Ağustos itibariyle 118 milyar doları aşmış durumdadır. Salgın döneminde tüm dünya olduğu gibi iş gücü piyasamız da olumsuz etkiledi. Ancak iş gücü piyasalarında da kısa zamanda hızlı bir toparlanmaya şahit olduk. Öyle ki bu yılın ilk yarısında sağlanan istihdam artışı 1,5 milyon kişiye çıkarak salgın öncesi seviyeleri bile aşmıştır.”
GERÇEK RAKAM -40.6 MİLYAR DOLAR
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı rakam her ne kadar brüt rezerv olsa da bu rakamın maddi olarak karşılığının olmadığı belirtiliyor.
oda TV’de yer alan habere göre, son verilerde Merkez Bankasının net rezervi 26.2 milyar dolar düzeyinde seyrediyor. Ancak bir de Çin Güney Kore, Katar ve diğer ülkelerle yapılan SWAP anlaşmaları bulunuyor. Ağustos sonu itibarıyla karşılık gösterilen yerel para birimlerine karşılık alınan döviz miktarını anlatan SWAP anlaşmaları da toplamda 66.8 milyar dolar olarak ölçüldü.
Fakat Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamadığı nokta SWAP harici Merkez Bankasında bulunan net rezerv miktarı. Bu kategoride de aslında Merkez Bankası bir rezerv yok rakamlar SWAP hariç net rezervin eksi 40.6 milyar dolar olduğunu gösteriyor.
Açıklanan SWAP anlaşmaları arasında da Katar ile 15 milyar dolar, Çin ile 6 milyar dolar ve Güney Kore ile 2 milyar dolar bulunuyor.
Döviz rezervleri bir ülkenin dış borç ödemesinde elini rahatlatırken, gerekmesi halinde harcayabileceği bir kaynak olması açısından önem taşıyor. Ekonomistler, piyasada genel kural olarak net rezervlerin üç aylık ithalatı karşılayacak miktarda olmasının beklendiğini belirtiyor.
Türkiye’nin döviz rezervlerinin gelinen mevcut durumda bu miktarın altına düştüğü öne sürülüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 118 milyar dolarlık brüt rezerv konusunda ısrar etmesinin nedeninin ise hem döviz kuruna yönelik piyasaları hem de Merkez Bankası yönetimini baskı altına almak olduğu yorumları yapılıyor.
BRÜT VE NET DÖVİZ REZERVİ NEDİR
Ekonomist Mahfi Eğilmez, brüt ve net döviz rezervi arasındaki farkı “Kendime Yazılar” adlı blog adresinde şu şekilde açıklıyor:
“Merkez Bankası, döviz rezervlerinin tamamının sahibi değil.
TCMB’nin rezervlerinin bir bölümü bankaların Merkez Bankası’nda tutmak zorunda olduğu zorunlu karşılıklardan oluşuyor
Bunları bir çeşit emanet döviz olarak görmek mümkün.
TCMB’nin son yıllarda rezerv opsiyon mekanizması aracılığıyla, TL mevduatlar karşılığında alması gereken zorunlu karşılıkları dövizle yatırma esnekliği tanımasıyla bu döviz rezervlerindeki emanet tutarda artış oldu.
Döviz rezervlerinin bir bölümünün emanet olması nedeniyle Merkez Bankası’nın döviz rezervlerinin toplamı brüt döviz rezervlerini gösteriyor.
Merkez Bankası’nda emanet olarak duran miktarlar düşüldüğünde net döviz rezervine ulaşılıyor.”
SWAP HARİÇ NET REZERV NE DEMEK
Ekonomist Eğilmez’e göre net rezerv miktarı, swap işlemleriyle elde edilmiş (emanet) dövizleri de kapsadığı için bu rakam tam olarak net rezervi ifade etmiyor.
Bu yüzden net döviz rezervini emanet dövizleri çıkararak görebilmek için bu miktardan swap karşılığı elde edilmiş döviz tutarını düşmek gerekiyor.
Swap hariç net rezerv ise şu şekilde hesaplanabiliyor:
Swap hariç net rezerv = Net rezerv – Swap işlemleri toplamı
Odatv.com
News
