Teknolojik gelişmelerde, yapay zekanın ayrı bir yeri var. Yapay zeka, günümüzde yaşamın her alanında yer buluyor. Evlerde, işyerlerinde, sokakta bireysel olarak kullanılan, ya da toplumda bireylerin aralarındaki iletişi sağlayan bir çok etkileşim aracı yapay zekaya bağlı. Bu durum, yaşamımıza yeni mesleklerin girmesine de neden oldu.
Yapay zekanın yükselişiyle birlikte hangi işlerin kaybolacağı ya da değişeceği hakkında çok fazla konuşuldu, ancak hangi yeni mesleklerin gelebileceğine ilişkin çok az şey söylendi.
Kıtadaki teknoloji ortamı bu kadar hızlı değişirken, işe alım ajanslarına ya da bağımsız araştırmalara göre Avrupa’da çoktan iş alımına başlayan ya da başlama potansiyeli olan beş yapay zeka iş olanağı şöyle:
1. Yapay Zeka Mühendisi
Yapay Zeka Mühendisi, Microsoft’un tanımına göre yapay zeka algoritmalarını geliştirir, programlar eğitir, böylece “bir insan beyni gibi çalışmalarını sağlar”.
Microsoft, internet sitesinde bu rolle ilgilenen profesyonellerin yazılım geliştirme, programlama, veri bilimi ve veri mühendisliği konularında uzmanlığa sahip olmaları gerektiğini yazıyor.
LinkedIn’in Avrupa için 2024 İş Piyasası Beklentileri raporunda, yapay zeka mühendisliği, bu iş dalının en çok talep gördüğü ülkelerden İtalya ve İsviçre’de en çok büyüyen meslekler arasında yer aldığı belirtiliyor.
İsviçre’de, başvuru sahiplerinden ortalama en az üç yıllık deneyim istenirken; İtalya’da ise ortalama deneyim 19 ay civarında.
2. İstem Mühendisleri
İşe alım firması Protiviti tarafından “yapay zeka çevirmenleri” olarak adlandırılan İstem Mühendisleri, insanların yapay zeka ile iletişim kurmasını sağlayan kişiler.
OpenAI’nin ChatGPT’si gibi büyük dil modellerine verilen istemleri iyileştirerek yapay zekanın onlara mümkün olan en doğru yanıtları vermesini sağlar.
İngiltere merkezli Robert Half firmasının bir tahminine göre, istem mühendisleri ChatGPT için daha kapsamlı açıklamalar da yazabilir, böylece işletmenin ihtiyaçlarına daha uygun ifadeler geliştirebilir.
Örneğin, bilgi istemi mühendisleri bir işletme tanıtım belgesinin her bölümünün yapısını, nokta sayısını ve özet uzunluğunu belirleyebilir.
Mühendisler bu mesleğe üniversite diploması olmadan da başlayabiliyor, ancak hem Protiviti hem de Robert Half önümüzdeki beş yıl için özel programlar hazırladı.
3. Yapay Zeka ile Siber Güvenlik Analisti
Yapay Zeka Mühendisi gibi, Siber Güvenlik Analisti/Güvenlik Operasyonları Analisti de LinkedIn’in 2024 tahminlerine göre Avrupa’da en hızlı büyüyen mesleklerden biri.
Bu durum özellikle Almanya, İtalya, İsveç ve Hollanda’da geçerli.
Siber güvenlik analistleri, güvenlik standartlarını uygulamaya koyar, risk faktörlerini belirler ve değerlendirir, ve şirketleri veya kuruluşları dış siber saldırılardan korumak için şirket veya kuruluşlardaki güvenlik açıklarını ortaya çıkarır.
Protiviti’den Sebastian Mayer, bu mesleğin yapay zeka sayesinde ortaya çıkan yeni bir meslek olmadığını, ancak yapay zeka konusunda geçmişi olanların avantajlı olacağını söyledi.
Mayer yaptığı açıklamada, “Yapay zekaya bildirilen büyük miktarda verinin yetkisiz ellere geçme riski her zaman vardır.” dedi ve ekledi:
“Yapay zeka, siber güvenliği temelden değiştirmeyecek… ancak güvenlik unsurlarını dikkate alan yapay zeka geliştiricileri özellikle talep görecek”.
4. Yapay zeka teknolojisi uzmanı veya danışmanı
Avrupa Komisyonu halihazırda Lüksemburg ve Belçika’da işe almak için yapay zeka konusunda danışmanlar – ya da onların deyimiyle teknoloji uzmanları – arıyor.
Bu hamle, yeni teknolojinin risk ve fırsatlarını ele alan dünyadaki ilk yasal çerçeve olan AB Yapay Zeka Yasası’nın kabul edilmesinden bir hafta sonra geldi.
Yeni kurulan Avrupa Yapay Zeka Ofisi aracılığıyla yayınlanan iş tanımında, teknoloji uzmanlarının “genel amaçlı yapay zeka modelleri için yeni kuralları” uygulayacağı ve denetleyeceği ve yapay zekanın nasıl kullanılacağına ilişkin “son teknoloji uygulama kuralları” geliştireceği belirtiliyor.
Bu iş dalı aynı zamanda genel yapay zeka modellerinin erişimini ve risklerini değerlendirmek için araçlar, yöntemler ve ölçütler üzerinde çalışmayı da içeriyor.
Bu tür bir pozisyon için Avrupa Yapay Zeka Ofisi, değerlendirmeler, araştırmalar ve yapay zeka “ekosistemini” izleme konusunda uzman olanları arıyor.
Avrupa Komisyonu, bu roller için özellikle yapay zeka konusunda daha önce deneyimi olan araştırmacı bilim insanları, bilgisayar bilimcileri, yazılım ve veri mühendislerle çalışmak istiyor.
5. Yapay Zeka Etik Sorumlusu
Robert Half’a göre Etik Görevlileri, yapay zekanın işe alım sürecinde kullanımının ya da çalışanlar üzerindeki diğer etkilerinin adil ve dengeli olmasını sağlayacak.
Robert Half’ın internet sitesinde yer alan bir tahmine göre, geçmiş verilerin 30 ila 40 yaşındaki beyaz erkeklere avantaj sağlama eğiliminde olduğunu bilerek, işe alım sürecinde bir yapay zeka kullanıldığında ne gibi önyargıların ortaya çıkabileceğini değerlendirmek bir kullanım olabilir.
Altı Avrupa ülkesinden bir grup uzmanın oluşturduğu SHERPA projesi, AB Yapay Zeka Yasası öncesinde, Avrupa Birliği’nin “kuruluşlarda yapay zeka etiğini denetlemek” için Yapay Zeka Etik Görevlilerini işe almasını ve uygulamaya koymasını tavsiye etti.
Projenin araştırmaları, Yapay Zeka Etik Görevlilerinin, yapay zeka sistemlerinin kullanımı konusunda tavsiyelerde bulunurken “bilimsel ve teknik anlayışı etik ve insan hakları farkındalığı ile birleştiren” dahili pozisyonlar olması gerektiğini öne sürdü.
Onlara göre, bu rol bağımsız olmalı ve bir zarar söz konusu olduğunda bunu dile getirebilmeli.
Bu rolün, Avrupa Komisyonu, Parlamentosu ve diğer organlar çerçevesinde halihazırda mevcut olan Veri Koruma Görevlisi veya Baş Etik Görevlisi pozisyonlarına benzemesi bekleniyor.