Depremde, dört etapta kurtarma çalışması nasıl yapılır?

Dünyanın dört bir yanından hükümetler ile uluslararası kuruluşlar, Türkiye'yi vuran son yılların en ölümcül depremlerinin ardından arama kurtarma ekiplerini bölgeye seferber etti. Peki bir afet bölgesinde arama kurtarma faaliyetleri nasıl sürdürülüyor hangi etaplar, prosedürler izleniyor? Euronews'de yer alan bilgilendirme şöyle: Metodik bir süreç olan kentsel afet bölgelerinde arama ve kurtarma çalışmaları genellikle yerel acil durum yönetimi yetkilileri ve uluslararası ekipler tarafından ortaklaşa yürütülüyor. Enkaz altındaki depremzedeler birkaç günden daha uzun süre hayatta kalabileceği ve afetin genişliği büyük çapta olabileceği için çalışmalarda hız ayrı bir öneme sahip. Birleşmiş Milletler (BM) şemsiyesi altındaki ülke ve kuruluşlardan oluşan bir ağ olan Uluslararası Arama ve Kurtarma Danışma Grubu (INSARAG), bu tür felaketlerde görev yapan uluslararası arama ve kurtarma ekipleri arasındaki koordinasyonu kolaylaştırmaya yardımcı olur. Arama ve kurtarma operasyonlarında farklı aşamalar Depremden etkilenen alanın ön incelemesi genellikle yerel acil durum ekipleri tarafından yapılır. Yıkım sadece bir şehri kapsayabileceği gibi son depremlerde olduğu gibi birden fazla ülkedeki çok sayıda şehri vurmuş olabilir. 1. Etap: Görsel değerlendirme: İlk görsel değerlendirmeyi yapan ekipler, tüm sektörü mümkün olan en kısa sürede inceleyip altyapı izin veriyorsa hava veya karayoluyla hızlı bir şekilde diğer sektörlere geçer. Kurtarma operasyonlarına katılmazlar. Görsel değerlendirme, olası kaynakların ve tehlikelerin yanı sıra arama ve kurtarma ekipleri için temel önceliklerin belirlenmesine yardımcı olur. Afet bölgesi daha sonra arama kurtarma ekiplerini görevlendirmek için sektörlere ayrılır. Bu değerlendirme sayesinde sektörlerdeki kurtarma alanları belirlenir. Komuta merkezi görsel değerlendirme bilgisini kurtarma alanlarına öncelik vermek ve hangi ekiplerin nereye konuşlandırılacağına karar vermek için kullanır. "Bina çökme riski kategorileri" Kurtarma ekipleri her sahada bina büyüklüğü, inşaat malzemelerinin türü ve farklı hasar ve tehlike türlerini sınıflandırmayı amaçlayan "bina çökme kategorisi" gibi temel bilgileri toplamaya çalışır. Kurtarma görevlileri ayrıca merdiven boşlukları veya kirişlerin altındaki alanlar gibi hayatta kalınabilecek boşlukları arar ve belgelendirir. Bu boşluklar sürünerek geçebilecek kadar büyük ise hayatta kalma şansı daha da artar. Daha tehlikeli olan küçük boşluklar ise mahsur kalanların hareket etmesini engelleyebilmesi nedeniyle daha tehlikeli görülür. Devrilmiş elektrik hatları, gaz sızıntıları, sel ve diğer tehlikeleri arama zorunluluğu bulunan kurtarma görevlileri, özel giysiler, eldivenler, maskeler ve hava kalitesi izleme cihazları gibi koruyucu ekipmanlar kullanarak faaliyetlerini sürdürür. 2. Etap: Hızlı arama ve kurtarma Büyük bir depreme müdahalenin ilk aşamalarında, çok sayıda sahanın kontrol edilmesi gerektiğinde, acil durum ekipleri hayat kurtarma fırsatlarını en üst düzeye çıkarmak için hızlı aramalar yapar. Ekipler genellikle birkaç saat içinde bir sahada işlerini bitirip diğerine geçer. Kurtarma ekipleri bu aşamayı, daha derin bir aramanın faydalı olabileceği bölgeleri belirlemek için kullanabilir. Özel eğitimli köpekler, enkazda hızla hareket ederek yaşam belirtilerinin kokusunu almak için kullanılabilir. Sesli sinyalizasyon Birçok ülkeden ekiplerin bulunduğu büyük afetlerde, dil engeli nedeniyle afet bölgesinde güvenli operasyonlar için etkili acil durum sinyalizasyonu kullanılıyor. Tüm acil durum personeli, genellikle havalı kornalardan veya diğer ses cihazlarından gelen sinyallere nasıl tepki verileceği konusunda eğitimden geçiriliyor.

1. Tahliye sinyali

Her biri bir saniye olan üç kısa sinyal 2. Dur, sessiz ol sinyali Bir uzun sinyal, üç saniye uzunluğunda. 3. Çalışmaya devam et sinyali Bir uzun sinyal ve bir kısa sinyal 3. Etap: Tam arama ve kurtarma Operasyonların bu aşaması, yerel kurtarma ekiplerinin, ilk müdahale ekiplerinin veya 3. seviye operasyonların ulaşamadığı daha az sayıda mahsur kalmış kazazedeyi bulmasını ve kurtarmasını hedefler. Kurtarma ekipleri çöken yapıların içinde kalan hayatta kalınabilir boşlukların çoğuna ya da tamamına girmeye çalışır. Bu süreç birden fazla ekibi içerebilir ve birkaç gün sürebilir. Karbondioksit dedektörleri ve termal görüntüleme ekipmanları, bilinçsiz olsalar bile hayatta kalanları bulmak için kullanılabilir. Uzman ekipler binaların içindeki hareketleri tespit etmek için hassas ses ekipmanları kullanabilirken, molozların altında gömülü insanların yerini tespit etmek için küçük video cihazları kullanılabilir. Ağır ekipman kullanarak kazazedelerin ezilmesini önlemek için genellikle enkaz elle kaldırılır. 4. Etap: Kurtarma Genellikle kurtarma çalışmaları terk edildikten sonra gerçekleştirilen kurtarma aşaması, büyük moloz yığınlarının kaldırılmasını ve cesetlerin kurtarılmasını içerebilir. Bu çalışma, uluslararası kurtarma görevlileri ayrıldıktan sonra yerel ekipler tarafından gerçekleştirilebilir. Ağır makineler ve yıkım ekipmanları kullanan ekipler, çöken yapıların içinde kalan tüm boşluklara erişmeye çalışır. Mahsur kalan kazazedeleri aramaya ne zaman son verileceğine dair zor karar, koordinasyonu sağlayan BM kuruluşu ve devlet tarafından verilir. Suya erişimleri olduğu takdirde enkaz altında kalan kazazedelerin iki haftadan fazla hayatta kalabildikleri görülmüştür. Ancak arama ve kurtarma çalışmaları genellikle felaketten yaklaşık bir hafta sonra, önceki bir ya da iki gün içinde canlı kimse bulunamamışsa durdurulur.