“Şekerde bırakınız yapsınlar, bırakınız zamlasınlar dönemi” 

OLAYNET- Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2018 yılında 10 şeker fabrikasının özelleştirilmesinin ardından ortaya çıkan çıkmazı, tüm yönleriyle ele alarak; tüketici, üretici, fabrika çalışanları açısından oluşan zorluğu, Tarım ve Orman Bakanlığına yönelttiği yazılı soru önergesiyle TBMM gündemine getirdi. CHP’li Gürer, önergesinde, 2018 yılında TÜRKŞEKER’e ait 14 şeker fabrikasının özelleştirme ihalelerinin gerçekleştirildiğini, 4 ihalenin iptal edildiğini ve 10 fabrikanın özelleştirme yoluyla satıldığını anımsattı. Gürer, özelleştirme ile pancar çiftçisi ve fabrika çalışanlarının zor duruma sürüklendiğini, sektörün rekabetçi bir yapıyla varlığının sürdürülmesinin sağlanacağı, üretici ile pancar üretiminin korunacağı, çalışanların iş güvenliğinin sağlanacağı gibi güvencelerin olduğunu ileri sürdü. CHP’li Gürer, pancar üreticilerinin korunamadığını, çalışanların işini yitirmesinin önlenemediğini şeker ederlerinin katlanarak arttığını, ve arz sorunun oluştuğunu belirtti. CHP’li Gürer, tüm bu gerçeklerden yola çıkarak, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi’ye şu soruları yazılı olarak yöneltti: “Özelleştirmede öngörülen hedefler neden tam aksi sonuç vermiştir? Pancar üreticisi korunmamış, çalışanların işini kaybetmesi önlenmemiş, şeker fiyatlan katlamış, arz sorunu oluşmuştur. Özelleştirme bu sürecin oluşmasında önemli etkendir bu nedenle özelleştirme için gerçekçi değerlendirme ve araştırma yapmadan oluşan sonucun doğmasına vesile olan bürokratlar hakkında bir inceleme başlatılmış mıdır? Özelleştirilen fabrikaların kamulaştırılması düşünülmekte midir? Pancar üretici için özelleştirilen fabrikalarda kota yüzde 10 olarak uygulanması yönünde bir düzenleme düşünülmekte midir? TÜÎK 2021 yılında 19 milyon 500 bin ton pancar üretimi olacağı belirtildiği ve 2 milyon 700 bin ton şeker üretimi ülkemiz için yeterli olduğu bakanlıkça açıklandığı ve Aralık 2021 tarihine kadar 2022 yılı için şeker üretiminin gerçekleştiği dikkate alındığında Ağustos 2022 kadar stoklar yeterli iken neden “karaborsa” şekerde yaşanmıştır? Şeker pancarı 2021 yılı alış fiyatı dikkate alındığında melas alkol küspe ve şeker elde edilen ürünün şeker zammı hangi veriler esas alınıp belirlenmiştir?” BAKANA GÖRE TAM KAPASİTE ÜRETİM VAR CHP Milletvekili Gürer’in önergesine yanıt veren Tarım ve Orman Bakanı Kirişçi, 2018 yılında özelleştirilen şeker fabrikalarında tam kapasite ile üretim yapıldığını ileri sürdü. Bakan Kirişçi, imzalanan varlık sözleşmeleri gereği 5 pazarlama yılı boyunca şeker üretimi ile üretici haklarının ise güvence altına alındığını vurguladı. Bakan Kirişçi, “Şeker satış fiyatları, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler tarafından serbestçe belirlenir. Fiyatların belirlenmesinde maliyetler, dünya borsa fiyatları, iç fiyatlar, arz talep dengesi, spekülatif etkiler ve diğer ilgili hususlar dikkate alınır.” hükmü bulunmaktadır. Şeker pancarından üretilen yan ürünlerin fiyatı da piyasada serbest rekabet koşullarında oluşmaktadır” açıklamasında bulundu. FABKİKALAR ÖZELLEŞTİ ŞEKER FİYATLARI KATLADI 2018 yılında kamuya ait 10 şeker fabrikasının özelleştirilmesi ile şekerde serbest fiyat uygulamasının başlatıldığını belirten Gürer, şunları söyledi: “Fabrikalara özelleştirilirken, Özelleştirme İdaresi, yapılan işlemle, şeker fabrikalarının daha modern tesislere dönüşeceği, verimin artacağı, rekabetin artacağı, şekerin ucuzlayacağı ve şeker fabrikalarında çalışan işçilerin daha çok gelir sağlayacağı yönünde rapor hazırlamıştı. 10 şeker fabrikası satıldı. Fabrikaların satılmasından sonra şeker ucuzlamadı, fahiş fiyatlara eren kilo fiyatlarıyla vatandaşa ulaştı. Böyle giderse de şekere dar gelirli erişimi de sorun olacak. Ayrıca şeker fiyatları katlandığı için sanayide şekerden mamul her ürünün fiyatı da artar. Şeker fiyatlarındaki yükselişin önüne geçmek için ithalat çare değil, fabrikaların yüksek fiyata şeker satmasının önüne geçilmelidir. Aksi taktirde vatandaş önümüzdeki yıl bugün şekere verdiği paranın iki katına şeker alır. Özelleşen şeker fabrikaları 5.70 krş. olan toz şekeri bir yılda kilosunu 25 TL’nin üzerine çıkardığını, buna rağmen şeker stokları yeterliyken  22 yıl sonra şekerde ithalat kararı alındığını hatırlattı. Gürer, “Mayıs 2022 TÜİK Bitkisel Üretim Tahminine göre bu yıl 19 milyon ton şeker pancarı üretileceği tahmin ediliyor. 2020 yılında 93 bin 812 olan çiftçi sayısı, Bakanın farklı bir soruma verdiği yanıtta 78 bin 755 şeker pancarı üreticisine kadar düşmüş durumda. Şeker pancarından melas, küspe, alkol ve şeker elde ediliyor. Geçen yıl çiftçiden tonu 420 TL’ye şeker pancarını alan özel fabrikalar küspenin tonunu 1100 TL’ye sattı. Şeker pancarı taban fiyatını TÜRKŞEKER belirliyor ancak özel fabrikalar şeker fiyatını belirlemede serbest bırakılıyor. Bu adaletsiz bir durum. Şeker fiyatları yeni kampanya döneminden sonra artacak gibi görünüyor. Şekerde de karakış geliyor. Ardından NBŞ ve sentetik tatlandırıcılara kapı aralanmış olacak. Stratejik bir ürün olan şeker pancarı varken dış güçler NBŞ için yöntem geliştiriyor. Şeker pancarı çiftçisi ekmesin, fiyatlar artsın, pazar mecbur NBŞ ve sentetik tatlandırıcıya kalsın anlayışında bir tezgah sürüyor. Yalnız cebimizle oynamıyorlar, sağlığımızı da riske atıyorlar. Serbest piyasa ekonomisi adıyla her alanda büyük bir oyun dönüyor. Şeker pancarından şeker üretimi bitirilip NBŞ ve sentetik tatlandırıcılar için yol mu açılmak isteniyor?”