İlhan KARAÇAY
Hollanda’da eğitim gören Türk kökenli öğrenciler, bitirme sınavlarında, başarısız oldukları yabancı diller yerine, ana dilleri olan Türkçe’yi tercih edebiliyorlar.
Böyle bir haktan habersiz olan öğrenci ve velilerimizin çoğu, bu yüzden mağduriyet yaşıyorlar. Hollanda medyası, bu konuyu dile getirirken, Türk kökenli öğrencilerin son 10 yıl içindeki Türkçe seçiminde yüzde yüzlük bir gelişme gösterdiklerini yazdı.
Eğitimci Canan Gönençay, bu bilinmez hakkında açıklamada bulundu.
Bakınız Gönençay neler diyor:
“Okul bitirme sınavında Türkçeden de sınava girebilir, ve aldığınız sonuçlara göre zayıf olan bir dersinizi sistemden çıkarıp yerine Türkçe başarı notunuzu koyabilirsiniz. Türkçeyi “keuzevak” olarak seçip daha zayıf olduğu bir dersin örneğin Fransızca veya Almanca dersinin notuyla değiştirebilir. Gelecek sene VMBO 3’e veya 4’e başlayacak olanlar, HAVO 4 veya 5’e başlayacak olanlar ve VWO 5 veya 6’ya başlayacak tüm öğrencilerimizin böyle bir hakları var ve maalesef bilmiyorlar. Aileler de bilmiyor. Öğrenciler bu taleplerini mentor veya okul müdürlerine ilettiğinde okullar öğrenciyi bitirme sınavlarına ( Eindexamen ) yerleştirmeye mecburlar. Ama diyorlar ki ‘bizim öğretmenimiz yok, altyapımız yok, sen bu sınava kendin hazırlan biz seni okul bitirme sınavları için Türkçe dersinden DUO’ya bildiririz ve diğer sınavların yanısıra Türkçe sınavı yapmanı da sağlarız.’ Zaten yasalar gereği buna mecburlar. Böyle bir durum olduğunda bu öğrenciler ya da bazen okullar “ Levende Talen Turks” bölümüne müracaat ediyor ve yardım istiyorlar. Onlar da bu öğrencilere Türkçe dersi verecek öğretmen ayarlıyor ve öğrenci kendi para ödeyerek bu sınava hazırlanıyor. Bu imkân hâlâ var ama benim yaygınlaştırmayı ve genele yaymayı istediğim konu, öğrenciye hiçbir maliyeti olmadan, okulda bu dersi almasını sağlamak. Bazı okullar ders masraflarını öğrenciye ödetiyor ama, okullar pekala bu bütçeyi devletten alabiliyorlar.”
Gönençay, bu konuda yapılan ve yapılacak olan çalışmalar hakkındaki bilgilere şöyle devam ediyor:
“Ben de Yunus Emre Enstitüsü görevlerimin yanısıra, kuruculuğunu ve başkanlığını Karijn Helsloot’un yaptığı ve çok dilliliği savunan ve bizim Türk öğrencilerimize gönülden yardım eden “Stichting Taal Naar Keuze” (
https://www.taalnaarkeuze.nl/eindexamen/ ) profesyonel ekibiyle çalışıyorum. Zira bu vakıf sadece Türk öğrencilerin Türkçe ders ve sınav hakkı için değil Faslı öğrencilerin de Arapçadan bitirme sınavına girmelerini sağlıyor.
Bu yıl bu haktan sadece 86 öğrencimiz yararlanmış.
Amsterdam Caland Lyceum’da 9 öğrencimizle bizzat ben çalışıyorum. Arapçadan da bu sene sınava o okulda sınava giren 7 öğrenci var. Bu öğrenciler bir sene boyunca haftada 2 saat okul saatleri içerisinde ve zaman zaman da online ortamda ücretsiz Türkçe dersi alarak bu sınava hazırlandılar. Öğrencilerin notlarını görebildikleri “Magister” sisteminde, Türkçe notlarını da görebildiler. Hem daha yüksek not ile ortalamalarını yükselttiler hem de güzel Türkçemizi daha da iyi öğrenmek için bulunmaz bir fırsat yakaladılar. Bazen çocuklarımız 0,1 puan eksikle liseyi bitiremiyorlar ve tekrarlamak zorunda kalıyorlar. Halbuki bizim çocuklarımızın Türkçe anlama ve konuşma seviyesi yüksek, zayıf oldukları konularda ve alanlarda da onları 2 sene boyunca yetiştirme imkânı var. Genel gözlemim olarak da bizim öğrencilerimizin Fransızcaları çok zayıf ve bu durum okul ortalamalarını ve başarılarını düşürüyor, bu anlamda Türkçeden alacağı yüksek notlar çok değerli. Haklarımızı Bilmiyoruz ve maalesef talep etmiyoruz. Yardım ve yönlendirme için bana ulaşabilirsiniz. “Stichting Taal naar Keuze” vakfı ile donanımlı Türkçe öğretmenlerimiz ile tüm öğrencilerimize yardım etmeye hazırım. “