Fibromiyoloji nedir?
Fibromiyalji ya da Fibromiyoloji
Fibromiyalji, genel kas ağrıları ve vücuttaki belirli noktalarda kronik ağrı ile karakterize bir yumuşak doku romatizmasıdır. Hastalığa yorgunluk, uykusuzluk, depresyon gibi çeşitli fiziksel ve psikolojik belirtiler de eşlik eder. Toplumun yaklaşık %3’ünde görülen fibromiyalji sendromuna kadınlarda daha sık rastlanır. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesiyle tetiklediği tahmin edilmektedir.
Fibromiyalji, kaslarda ve kemiklerde görülen yaygın ağrı, hassasiyet alanları ve genel yorgunluk ile karakterize kronik bir rahatsızlıktır. Belirtiler subjektiftir ve herhangi bir testle ölçülemez. Hastalığın bilinen net bir nedeni yoktur ve bu sebeple sıklıkla başka hastalıklarla karıştırılır.
Fibromiyalji nedenleri nelerdir?
Fibromiyaljiye neyin yol açtığı henüz tam olarak saptanamamıştır. Fakat uzun yıllar süren araştırmalar neticesinde bazı faktörlerin hastalığı tetiklediği anlaşılmıştır. Bu faktörler arasında şunlar bulunur:
- Enfeksiyonlar: Daha önceden geçirilmiş çeşitli enfeksiyon hastalıkları fibromiyaljiyi tetikleyebilir veya belirtileri kötüleştirebilir.
- Genetik faktörler: Fibromiyalji sıklıkla aile üyeleri arasında daha sıktır. Araştırmacılar, bazı genetik mutasyonların fibromiyalji gelişiminde rol oynayabileceğini düşünmektedir. Fakat hastalıkla ilgili genler henüz tanımlanmamıştır.
- Travma: Fiziksel ya da duygusal travma yaşayan insanlarda fibromiyalji ortaya çıkabilir. Rahatsızlık travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkili bulunmuştur.
- Stres: Fiziksel ya da duygusal travma gibi bir stres kaynağı vücutta aylar veya yıllar boyunca devam eden uzun süreli etkilere yol açabilir. Stres, fibromiyaljiye katkıda bulunabilecek hormonal bozukluklarla ilişkili bulunmuştur.
- Kişilik yapısı: Daha çok hassas yapılı, mükemmeliyetçi ve olaylardan çabuk etkilenen kişilik yapısına sahip bireylerde görülür.
- Başın arkası
- Omuz üstleri
- Üst göğüs
- Kalçalar
- Dizler
- Dirsekler
- Yorgunluk
- Uyku problemleri
- Uzun süre uykuya rağmen dinlenmiş hissetmemek ve yataktan kalkmakta zorlanmak
- Baş ağrısı
- Depresif ruh hali
- Kaygı
- Odaklanmada veya dikkat vermede zorluk
- Alt karın bölgesinde ağrı
- Nefes almada zorlanma
- Kulaklarda çınlama
- Egzersize karşı dirençsizlik ve çabuk yorulma
- Ağrı kesiciler: Doktorunuz tarafından ibuprofen veya asetaminofen gibi ağrı kesiciler önerilebilir. Aşırı ağrı durumlarında özel reçeteye tabi bazı ilaçlar da kullanılabilir. Yan etki ve bağımlılık riskini azaltmak için minimum dozlarda ve kısa sürelerle kullanılır.
- Antidepresanlar: Antidepresan ilaçlar bazen fibromiyalji ile ilişkili anksiyete veya depresyonu tedavi etmek için kullanılır. Bu ilaçlar ayrıca uyku kalitesini arttırmaya ve kronik ağrıları azaltmaya yardımcı olabilir.
- Antiepileptik ilaçlar: Gabapentin epilepsiyi tedavi etmek için üretilmiştir ancak fibromiyaljili kişilerde belirtileri azaltmaya yardımcı olabilir. FDA ayrıca fibromiyalji tedavisi için pregabalin isimli ilacı onaylanmıştır. Bu grup ilaçların ağır yan etkileri nedeniyle mutlaka doktor kontrolünde kullanılması gerekir.
- Akupunktur
- Meditasyon
- Yoga
- Masaj terapisi
- Dengeli ve sağlıklı bir diyet
- Düzenli egzersiz
- Geceleri yeterince uyumak da etkili olabilir.
- Düzenli egzersiz yapmak
- Düzenli ve yeterince uyumak
- Çay, kahve gibi uyku düzenini bozabilecek içeceklerden kaçınmak
- Stresli durum ve ortamlardan uzak durmak
- Sağlıklı beslenmek
- Düzenli olarak fizik tedavi, kaplıca tedavisi, masaj gibi uygulamalardan yararlanmak
- Kendine zaman ayırmak, sevdiği arkadaşlarla vakit geçirmek ve hoşlandığı hobiler edinmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri oldukça etkili yöntemlerdir.